Afgelopen donderdag was ik aanwezig bij een debat met als onderwerp: ‘Links Populisme: Gaat het om de retoriek of om de inhoud’?
Sprekers waren Koen Vossen, Hans Spekman (PvdA) en Kees Vendrik (GroenLinks). En dat leverde een erg interessant debat op.
Vossen begon met een uitleg van wat populisme nou exact was. Hij maakte daarbij een onderscheid tussen populisme als stijlvorm en populisme als ideologie. Vervolgens kregen Spekman en Vendrik de kans om te reageren op een aantal stellingen. Daar kwamen wat interessante discussies uit waarbij ook het publiek de kans kreeg om mee te praten. En dat deed men ook!
Wat mij opviel aan het debat is dat vooral Spekman heel handig, elke keer dat hij aan het woord was, zijn prestaties als politicus in zijn verhaal wist te verweven. Niet dat hij het opdrong. Het was eerder een goed gebracht reclameverhaaltje. En de beste reclames zijn die waarbij je niet door hebt dat het om een reclame gaat.
Verder vond ik het onderscheid dat Vossen maakte tussen populistische stijl en populistische ideologie ook erg interessant. Naar mijn idee kwam er uit het debat naar voren dat populisme als ideologie verwerpelijk was, maar populisme als stijlvorm niet direct negatief hoeft te zijn. Daar kan ik me wel in vinden. Als ideologie is populisme leeg. Het aanscherpen van tegenstellingen, het idee dat de politiek zodanig verrot is dat alleen iemand van buiten er orde op zaken kan stellen, het continu opsommen van problemen zonder daar ook echte (lees uitvoerbare) oplossingen voor aan te dragen.
Maar als stijlvorm gaat het populisme ook om passie en bevlogenheid, oog voor de vorm, politiek begrijpelijk maken (zonder Jip en Janneke erbij te betrekken), oog hebben voor dagelijkse consequenties van beleid voor “gewone” mensen. Als je die eigenschappen nou leent en baseert op een inhoudelijk sterk en goed verhaal, dan is daar toch helemaal niks mis mee?
Vent achter de vorm …
De vraag is dus: Is iets verwerpelijk als het voor je werkt en je intenties t.o.v. anderen goed zijn?
Ik zou zeggen: het hangt ervan af of je beter kunt.
Interessant.
@hopla: volgens mij is dat de vraag niet. De vraag is eerder: als iets in zijn totaliteit verwerpelijk is, betekent dat dan ook dat elke afzonderlijke eigenschap verwerpelijk is en kan je die afzonderlijke eigenschappen inzetten, zonder daarmee zelf verwerpelijk te zijn…of zoiets.
Ik zie dàt weer niet als de meest dringende (of zelfs een) vraag. Zou ik een mooie kont afkeuren omdat hij aan een doodsuffe vrouw vast zit? Retorische vraag, don’t even think about it. 😉
Het hangt wat mij betreft dus strikt van de “deugdelijkheid” van het middel af. En ik zie dit middel -populisme- als een zwaktebod. Ik maakte daarom een sprongetje en stelde vervolgens de wenselijkheid en vermeend gerechtvaardigde toepassing van het middel ter discussie.
Zou ik zo weer doen. Populisme is een zwaktebod en iedereen die het toepast is een watje. Daar. 🙂