Vrijheid is een relatief begrip. Je weet het. Je leeft het.

Vrijheid is relatief. Relatief om de simpele reden dat wanneer je niet weet dat je eigenlijk vrij bent, je het eigenlijk niet bent. Zelfs in de minst onvrije omstandigheden heb je als mens iets waar de meest mishandelde kat niet eens van kon dromen als hij wist dat hij dat wilde. Zelfs wanneer alles je is afgenomen heb je als mens dat ene kleine streepje voor. Ja, het is een klein streepje, maar het is wel het streepje dat telt. Het streepje dat jou mens maakt. Het streepje dat ervoor zorgt dat jij niet hoeft te wachten dat iemand je bak schoonmaakt. Dat iemand je uitlaat. Dat je je poot hoog hoeft te houden. Of dood speelt.

Vrijheid om te kiezen. Om te weten dát je kan kiezen. Dat is je streepje. Zoals het streepje op je telefoon aan de grens van Glubberkutteveen, waar de masten van Orange en Vodafoon het een en ander nog niet hebben ontdekt. Vrijheid om te kiezen voor het een boven het ander. Voor het nieuwe boven het oude. Voor het goede boven het slechte…….of andersom.

Het deprimeert me. Ik vind het dramatisch moeilijk om te zien hoe de mensen om me heen niet kiezen. Liever hier blijven dan daarheen gaan. Want daarheen is nieuw en hier kennen ze tenminste. Zich niet realiserende dat ook niet kiezen een keuze is. Een keuze. Een keuze. Een keuze. Ik zeg het drie keer, want ik mág kiezen. En drie keer is magisch, dat weet iedereen.

Dan hoor je mensen praten. In essentie is het verhaal altijd hetzelfde: “ ik ben zo ongelukkig.” De woorden verschillen, de termen, de baan, de mensen, maar de essentie blijft hetzelfde: “ik ben zo ongelukkig.” En van buitenaf is de oplossing niet alleen nabij, maar zit het te springen om aandacht: “Kies!” Kies voor jezelf. Kies voor iets anders. Kies om er anders in te staan. Kies om er anders naar te kijken. Kies om iets anders te doen.

Kies!

Maar kiezen blijkt net zo moeilijk als lopen over een hooggespannen koord met spinnen op beide handen en een slang om je nek. Onmogelijk.

Hoe kan dat? Anders dan een gemiddelde aap kán je kiezen. Anders dan een gemiddelde aap kan je de consequenties overzien. Anders dan een gemiddelde aap kan je besluiten op basis van meer dan het primaire.

Toch lukt het niet.

Zijn we dan toch gewoon gemiddelde apen. Apen met een hypotheek en een auto. Apen die een ingewikkelde manier hebben gevonden om het te verbergen; het aap zijn. Apen die niet weten dat geluk – hoe zweverig dat ook moge klinken – een keuze is. Alleen al omdat je kán kiezen.

Kies! Waarom niet?