Zet jij weleens vraagtekens bij jouw dagelijkse realiteit? Vraag je je weleens af of wat je denkt en weet en denkt te weten, waarheid is? Heroverweeg je weleens je meningen en ideeën? Of vind je dat allemaal te lastig, te arbeidsintensief of gewoonweg onzin?

Het salsa-gen

Laatst zat ik bij mijn fysiotherapeut. Ik zat op een stoel, hij zat op zo’n therapeutische skippybal en liet mij een oefening zien die ik zou kunnen doen om de staat van mijn rug te verbeteren. Voor deze oefening moest ik mijn heupen bewegen, zoals je dat doet wanneer en als je salsa danst. Ik dans zelden salsa. Maar volgens mijn fysio was dat niet nodig: “Ik weet zeker dat deze beweging in je genen zit,” zei hij overtuigd tegen mij. Met alle spot die ik om 10:30 op kan brengen (en dat is nog best wat) antwoordde ik: “Dat klopt ja, er is inderdaad een salsa-gen. Dat is nou eenmaal hoe wij zijn geboren.”

Nu denk je misschien dat mijn punt is, dat domme mensen, licht racistische dingen zeggen. Maar dat is mijn punt niet. Die avond zat ik met iemand op het terras, zeker geen racist (licht of anderszins) en vertelde haar over mijn fysio. Toen ik bij het salsa-punt kwam en vertelde over het salsa-gen, was haar eerste reactie: “Dat zou ik ook gezegd hebben en dat zeg ik ook weleens!”

Gekkie

Op één dag kwam ik twee mensen tegen die dachten dat er een salsa-gen was. Een gen dat alleen niet-blanken uit zonnige streken hebben. Think about it. Dat hebben zij niet gedaan overigens. Want het kan niet langer dan 2 minuten denktijd kosten om tot de conclusie te komen dat een salsa-gen onzin is en dat gevoel voor ritme een cultureel fenomeen is: de Nederlandse cultuur en bijbehorende muziek vraagt veel minder heupbewegingen. Maar vooral, wij zijn hier Calvinisten: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Met heupen gooien is dan wel het laatste dat je meekrijgt als kind. Al is dat volgens mij langzaamaan aan het veranderen en zullen we (wat een wonder) steeds meer blanke kids zien die swingen alsof er geen morgen is.

Met één voet in het universum

Een paar dagen voor het salsa-gebeuren, zat ik de film Interstellar te kijken. Serieuze science fiction is niet al te goed voor mij. Of het nou The Matrix is, Star Trek of (blijkbaar) Interstellar, films en series over de toekomst geven me altijd breinpijn. Het universum laat me niet alleen minuscuul voelen, maar maakt me ook zenuwachtig. De gedachte dat het heelal eindig is en dat er dus een grens aan zit….aaaah. Want wat als je nou  met je ene voet ín het universum staat en met de andere voet erbuiten…waar staat die andere voet dan.

Dat gesprek had ik dus na Interstellar. Wel drie uur lang. Het ging van de grens van het universum, naar snaartheorie, langs de Big Bang ( er was niks en toen was er massa en nu is het ever expanding…korte versie. Maar..er was niks 0_o). En waar bestaat ons universum dan in? En als het expand (geen zin om na te denken over de Nederlandse vertaling), is dat waar het in zit dan ook oneindig? En wat is niks?

Na die drie uur had ik koppijn. Enerzijds omdat vragen die ik niet kan beantwoorden of die gewoon niet echt te beantwoorden zijn (vooralsnog) me koppijn geven. Anderzijds omdat ik over snaartheorie, kwantumfysica, tijd als non-lineaire dimensie, maar net voldoende weet om een basaal gesprek te voeren, maar dat gesprek dan vol zit met geloof-iks en denk-iks.

Wat is nu mijn punt? Goede vraag stel je weer eens. Op jou kan ik rekenen!

Wattes?

Ik heb er meerdere:

Het is deprimerend dat er vragen zijn waarop ik nooit het antwoord zal weten. Zelf wanneer mén (wetenschap) het antwoord ontdekt en kan staven, moet ik het antwoord van hen aannemen. Het zelf echt weten zit er niet in. En omdat we het hier ook nog eens over theoretische natuurkunde hebben, is veel ook gewoon niet te weten, maar alleen te beredeneren.

De waarheid over de wereld is belangrijk. Een groot deel van de tijd kijken we naar de schaduwen op de muren van de grot, in plaats van de veroorzakers van die schaduwen. Omdraaien en kijken naar de bron is van belang. In het dagelijkse ook: waarom denk je wat je denkt? In hoeverre ben je gevormd door anderen en kloppen je premissen wel? Van dagelijkse gekkigheden als het salsa-gen tot existentiële vragen zoals de reden voor ons bestaan. Af en toe alles wat je erover dénkt te weten op tafel gooien en er kritisch naar kijken, levert een stap dichter naar de essentie op.

Los

Je denkt te veel, zeiden mijn vrienden vroeger tegen mij – toen ik een jaar of 14 was. Waarom doe je zo moeilijk, vroegen ze me ook vaak. Weet ik het. Omdat ik het niet kan verdragen om iets te vinden alleen omdat ik het vind. Of om iets te denken alleen omdat een ander het me verteld heeft. Of om iets te weten alleen omdat ik het gelezen heb. Dus probeer ik binnen mijn eigen beperkingen – want die blijven gewoon bestaan jammer genoeg – af en toe compleet los te denken van alles wat ik weet en denk (voor zover me dat lukt) en er zo los mogelijk iets van te vinden of toch in elk geval mijn eigen pad naar dezelfde conclusie te bewandelen.

Laat dit nou een van de weinige onderdelen van mijn leven zijn waar mijn lichte autisme (of zoals mijn moeder het zegt: “Je scoort opvallend hoog op de autismeschaal”) me nog best een handje helpt. Loslaten van de denkwereld van anderen, valt me nog best gemakkelijk vaak en voelt erg prettig ook nog.

Zelf wandelen

Wat me altijd bijblijft is een boek dat ik ooit las (en regelmatig op mijn blog aanhaal, sorry daarvoor). Een kinderboek met verhalen geschreven door kinderen. Eén van de verhalen vertelt over een uitvinder, die keer op keer uitvindingen doet die al bestaan. Zo vindt hij de roltrap uit en de televisie. En iedereen lacht hem uit en weg: “Dat bestaat al, sukkel!” Maar is hij wel een sukkel?

Door de roltrap uit te vinden, weet hij nu hoe hij een roltrap moet maken. Door zijn eigen weg te bewandelen op weg naar de roltrap, beleeft hij zijn eigen avontuur. Hij liet los wat er al was en ging zelf op reis.

Dat verhaal ben ik – hoewel ik een jaar of 10 moet zijn geweest toen ik het las – nooit meer vergeten. Het is wat mij betreft een verhaal over de waarheid van de realiteit en de vragen die daarbij horen. Vragen die alleen mensen kunnen stellen. Tenzij je een video voor me hebt van een kat die zich afvraagt waarom hij er is en of er een salsa-gen is. Het zijn ook de vragen die altijd hebben gezorgd voor vooruitgang en vernieuwing: niet aannemen dat wat is, moet zijn, maar op zoek gaan naar verkeerde aannames over de wereld en nieuwe oplossing vinden door de juiste vragen te stellen.

En jij?

Dus ik ben benieuwd. Do you ever question yourself and what you think you know? Of is de wereld zoals jij hem ziet, precies zoals hij is? Vertel het me: ik wil het weten!