De politiek en internet: wat zeggen de partijen er zelf over?

(check hier voor alleen de infographic)

De verkiezingen komen er weer aan. Voor de zoveelste keer mogen we met z’n allen naar de stembus en daar onze democratische plicht plegen. De laatste jaren zijn we als Nederlanders kind aan huis bij de verscheidene sporthallen, poppodia en andere ruimtes die worden ingezet als stemlokaal. Kabinetten vallen als overrijpe appels van de boom en ik begin te overwegen om een factuur te sturen voor de tijd die het mij kost om onze democratie draaiend te houden. Maar goed, je moet er wat voor overhebben en dat heb ik nog steeds wel.

Nu zijn er natuurlijk allerlei zaken die bij elkaar bepalen naar welke partij jouw stem uitgaat. Misschien heb je een oogje op de partijleider, misschien heb je – maar dit is redelijk uitzonderlijk – het verkiezingsprogramma gelezen, misschien heb je een stemwijzer ingevuld, die je heeft verteld waar je op moet stemmen, misschien stemden je ouders voor Partij X en doe je gewoon mee of misschien kies je gewoon iemand die een mooie naam heeft (zo stemde iemand ooit eens op mij bij TK2006 omdat hij mijn naam erg mooi vond).

Als bis’er is de kans aanwezig dat het internet en de internetvrijheid in elk geval ook een rol spelen in je keuze voor een politieke kleur. Speciaal voor jou ben ik de programma’s ingedoken (geen dank en ja, het was best saai bij vlagen) om eens te kijken wat de verschillende partijen over internet te zeggen hebben.

Gelezen

Voor dit artikel heb ik gekeken naar de programma’s van 10 partijen: PvdA, SP, GroenLinks, VVD, PVV, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, D66, CD en de SGP. Alle programma’s zijn online terug te vinden en te downloaden in pdf-format en soms ook online door te bladeren/lezen. Dat de meeste mensen de teksten via hun scherm lezen is zeer waarschijnlijk, daar zijn de teksten echter niet op gemaakt. Grote lappen tekst, woorden als immers en welke, niet scanbaar en in sommige verkiezingsprogramma’s ellelange inleidingen die nergens toe dienen.

Verbetering

Laat ik voorop stellen dat ik absoluut geen voorstander ben van het ver-jip-en-janneken van de politiek. Die beweging was storend toen het begon en is vandaag de dag – en 524 gevallen kabinetten later – misschien nóg wel storender. Maar er zit nog een wereld van verschil tussen ambtelijke vaagtaal enerzijds en Jip en Janneke-taal aan de andere kant van het spectrum. Ook voor verkiezingsprogramma’s geldt dat de schrijvers willen dat ze worden gelezen (nou ja, daar ga ik vanuit dan) en net als bij het schrijven van webteksten zal de schrijver dan rekening moeten houden met de lezer.

Dat betekent iets voor de teksten zelf: vlot, begrijpelijk, leesbaar en zonder vaagtaal. En dat betekent ook iets voor hoe de teksten eruit zien: overzichtelijk, witregels ertussen, eventueel een plaatje hier en daar om de woordenwaterval te breken. De meeste politieke programma’s houden weinig rekening met de lezer en lijken vooral rekening te houden met dat wat de schrijver kwijt wil. Jammer en een gemiste kans.

Interactief

De partij voor de dieren is de enige die ook interactieve elementen in het verkiezingsprogramma heeft gestopt, namelijk QR-codes. Die codes verwijzen dan naar ondersteunende filmpjes en artikelen. In de digitale versie van het programma voegt dat natuurlijk niet erg veel toe boven een link, ik neem dan ook aan dat ze bedoeld zijn voor al die mensen die het verkiezingsprogramma in handen gedrukt krijgen op straat om dan op het terras met het mobieltje de fascinerende QR-links te bekijken. Je begrijpt misschien al dat ik ze niet zoveel vind toevoegen. Maar goed, leuk geprobeerd.

Overzichtelijk

Het meeste overzichtelijke programma – en geloof me, ik zeg het niet graag – is dat van de PVV, gevolgd door het programma van de SP.

De PVV start elk onderdeel met een korte inleiding en daarna een leesbare opsomming van actie- en standpunten. Ze eindigen elk onderdeel met een (hele rare) uitspraak, zoals dit:

” Geen rare Brusselse fratsen zoals een Europees arrestatiebevel. Daar moeten we niets van hebben. De EU gaat ons land voorschrijven hoe we tuig moeten aanhouden. Zo verdienen ze allemaal een tolk, vindt Brussel. Rare jongens, die eurocraten!”

Dat doet voor mij nog meer af aan een verhaal waar ik toch al niks mee kan, maar ik kan me voorstellen dat de doelgroep deze oorlogstaal echt het absolute einde vindt. De SP doet zo’n beetje hetzelfde als de PVV qua korte inleiding, duidelijke opsomming en is alleen maar tweede omdat ze dat iets onoverzichtelijker hebben gedaan. GroenLinks plaatst door het hele programma heen kadertjes met voorbeelden of aanvullende informatie passend bij het onderwerp, niet echt fantastisch, maar de kaders vragen wel aandacht en geven me in elk geval íets om te scannen. De andere partijen grossieren vooral in te lange teksten.

Inhoudelijk

GroenLinks is de enige partij – naast de one-issue thema-partij (edit n.a.v. tweet van de Piratenpartij) PiratenPartij uiteraard – die expliciet veel aandacht aan internet besteedt: 18 punten (!) gaan over internet, online privacy en auteursrecht. Pluspunt is ook dat zij daar redelijk concreet over zijn in vergelijking tot andere partijen. Zo zegt de VVD bijvoorbeeld dit over internetvrijheid:

Bescherming van auteursrechten is belangrijk, maar moet worden vormgegeven op een wijze die past bij de moderne realiteit. Internet biedt volop ruimte voor nieuwe verdienmodellen, zoals iTunes en Spotify de afgelopen jaren hebben bewezen

en GroenLinks o.a. dit

Nederland maakt zich sterk voor een vrij internet waar de grondrechten van burgers onverkort gelden. Eenieder heeft recht op toegang tot het hele internet, zonder filters of blokkades. De overheid waarborgt de netneutraliteit en maakt zich sterk voor Europese regels ter bescherming van netneutraliteit.

Bij die eerste denk ik: “uhm, ja, oké, klopt… ” Bij die tweede denk ik: “oh, dát gaan jullie doen.” Dat laatste vind ik als het om verkiezingen gaat een stuk fijner.

ACTA, censuur en copyright

Bijna alle partijen wijzen ACTA af. Nu ben ik totaal geen jurist en zelf geen journalist, dus verbeter me vooral…maar was ACTA niet al onwijs van tafel? Fijn dat jullie tegen zijn, maar dat is net als tegen winkeldiefstal zijn, dat is een gepasseerd station. Interessanter is het wat partijen naar de toekomst gaan doen aan nieuwe, soortgelijke initiatieven. GroenLinks, PVV, PvdA, CDA  (dat verder erg weinig over internet zegt) en de Partij voor de Dieren willen géén filtering, géén censuur en die laatste partij benadrukt nog eens dat internetproviders geen verlengstuk mogen worden van opsporingsdiensten.

De SP wil auteursrecht en problemen daaromheen oplossen door met elkaar om tafel te gaan. Dat is vooral interessant omdat GroenLinks, D66 en de PvdA expliciet in hun programma benoemen dat zij vernieuwing willen op dit gebied en vinden dat het huidige systeem niet meer past bij deze tijd en de techniek die we nu tot onze beschikking hebben. Wat de grote vergadering die de SP voorstelt moet opleveren wordt mij niet duidelijk, maar je kunt je afvragen of dat een oplossing is die dan niet allang had moeten kunnen gebeuren. Blijkbaar is er meer nodig en een explicieter streven dan er samen uitkomen.

De kleine Christelijke Partijen

Zowel de ChristenUnie als de SGP hebben niet zo heel veel te melden over internet. De CU benoemt een vrij en toegankelijk internet wel als belangrijk voor de economie en samenleving en stipt ook kort de privacy aan, maar wil vooral benadrukken dat filtering van het web mogelijk moet blijven. Ook de SGP vindt dat laatste heel erg belangrijk. Beide partijen noemen dit omdat zij in staat willen blijven om kinderen te beschermen tegen allerlei kwalijks online, waarbij de SGP als voorbeeld kinderporno noemt. Nu surf ik al sinds ´98 rond en ben ik nog nooit kinderporno tegengekomen, maar laten we eerlijk zijn: als je mensen bang wilt maken is kinderporno altijd een prima manier om dat te doen. Ook Maxime Verhagen deed dat al eens en blijkbaar hebben de kleine christelijke partijen goed opgelet.

Oh ja, de PvdA

Het valt je misschien op – mij in elk geval wel – dat de PvdA in mijn verhaal nog niet echt vaak genoemd is. Deels komt dat omdat hun programma zo langdradig is dat ik mezelf er echt toe moest zetten om het te lezen. Deels omdat het dus het laatste programma was dat ik las en het inmiddels allemaal 9 keer had gelezen. Maar goed, de PvdA scoort wel goed. Zo willen zij ook een vrij en open internet, maar bijvoorbeeld ook snel(ler) internet naar afgelegen gebieden brengen. Ik neem bij dat laatste aan dat ze kleine durpjes in Nederland bedoelen en niet Antarctica. Ze willen zoals gezegd ook een hervorming van het auteursrecht en – en dit vind ik wel interessant – ze willen Nederlandse bedrijven stimuleren om software te ontwikkelen die gebruikers beschermt tegen censuur en blokkades.

Plaatje

Toen ik eenmaal in de verkiezingsprogramma’s dook kon ik niet voorkomen dat ik er wat van leerde. En als je wat leert dan moet je dat delen. Speciaal voor jou (jawel, alleen voor jou) heb ik een infographic gemaakt van mijn bevindingen. Voor deze afbeelding heb ik gekeken naar een aantal thema’s die wat mij betreft relevant zijn voor internet en heb ik gekeken hoe de verschillende partijen erop scoren. Verder heb ik uitgezocht welke partijen goed scoorde en welke minder en welke onderwerpen veel (hot topics) en welke weinig terug kwamen.

Zoals gezegd scoort de PvdA goed en ook GroenLinks en de Partij voor de Dieren houden zich positief bezig met internet en internetvrijheden. De kleine Christelijke partijen scoren – niet verrassend – heel erg slecht.

Uiteraard kunnen hele andere issues voor jou van belang zijn. Zie dit dan ook niet als een stemadvies, want waar je stem naartoe gaat, daar moet je toch vooral zelf over nadenken.

Klik op het plaatje voor de grotere versie.

De PiratenPartij

Een geheel andere optie is natuurlijk om te stemmen op de PiratenPartij. Deze partij gaat uit van 7 kernpunten die ononderhandelbaar zijn (losse quote). De 7 punten gaan uit van een open informatiemaatschappij gestoeld op een gezonde democratie. Jammer is wel dat ze daar – zeker alsthema-partij – dan minder stellig over zijn dan ik had verwacht en hun programma voor zo’n jonge partij nog best van vaagtaal aaneen hangt.

De PiratenPartij is inderdaad een jonge partij en zoals gezegd een thema-partij. Toch is het idee dat het internet/de informatiemaatschappij, álles raakt en daarmee een goed uitgangspunt is om de rest op te bouwen, niet eens zo slecht. En met het succes dat de Zweedse versie van deze partij wist te behalen kan het zomaar zijn dat we meer van de moderne piraten terug gaan zien in de Nederlandse politiek.

Aan de andere kant staan er grote issues zoals de economie op het spel voor de komende verkiezingen en vraag ik me af of mensen hun stem kwijt willen aan een partij die niks te zeggen heeft over hypotheekrenteaftrek, immigratie, de zorg en andere hete hangijzers.

En nu ben ik benieuwd: speelt het internet een rol bij jouw keuze voor een politieke partij?

Xaviera

Ik ben het maar hoor, niet stressen.

I’ve spent over 25 years working in content strategy and digital transformation, which means I’ve seen enough technology hype cycles to be skeptical and enough genuine innovation to stay curious.

Want to talk shop? Do get in touch!

www.contentchefs.nl