Mijn opa was geen aardige man. Hij was een egoïstische vader en echtgenoot. En toen hij meer dan 20 jaar geleden mijn oma verliet voor een vrouw die jonger was dan zijn jongste zoon, besloot ik dat ik niks meer met hem te maken wilde hebben. Ik was overigens niet de enige die dat besluit nam. En jarenlang zag ik hem nog maar heel weinig. Ik denk dat ik de keren dat ik hem zag kan tellen op 2 handen en misschien een stukje voet. En dat was prima.
Nee, mijn opa was geen aardige man. Maar hij was wel 40 jaar getrouwd geweest met mijn oma. Dus toen mijn oma een aantal jaar geleden overleed, kwam hij ook naar de begrafenis. Mijn oma was een lieve vrouw. En ze had niet gewild dat er op haar begrafenis ruzie zou zijn. Dus hield iedereen zich in. En deed ik niet wat ik op mijn 12e aan mijn oma beloofd had – net nadat hij haar op straat had gezet. Ik vertelde mijn opa niet uitgebreid wat ik van hem vond. En ik vervloekte hem ook al niet. Dat doe je nou eenmaal niet op een begrafenis.
Mijn opa was iemand die het je moeilijk maakte hem te vergeven omdat hij helemaal geen spijt had van het leven dat hij had geleid. Van de mensen die hij had gekwetst. Maar toen hij werd opgenomen in een verzorgingstehuis ging ik toch samen met mijn zusje bij hem op bezoek. Het voelde alsof ik mijn oma verraden had. Maar ik hield me in, want opa’s hebben ook kinderen. En de oudste van die kinderen was mijn vader en die kon er zelf niet heen, dus deden wij dat.
En toen was hij opeens dood.
Mijn zusje en ik reden samen naar het tehuis. In de bossen van Zeist, het eindstation voor ouderdom. Van de zenuwen maakten we grapjes. Van de zenuwen lachten we veel harder dan normaal. Want hoewel opa dan geen aardige man was, was hij nu opeens wel dood. En dat is toch wat.
En daar lag die opa dan, opgebaard op z´n bed. Mager en voor zijn doen bleek. Die man die zoveel jaar had geleefd en het zoveel mensen zo moeilijk had gemaakt. Gereduceerd tot een kist met spulletjes en wat kleding in een Ikea-kast.
En toen was het toch opeens raar. En triest ook. Opeens kon ik mij voorstellen dat hij ook een verhaal had. Een jeugd en een opvoeding. Goede en nare ervaringen. Een reden dat hij was zoals hij was.
Opeens zag ik mezelf in een documentaire. Over een man met 10 kinderen, die uiteindelijk alleen stierf. Ik zag mezelf en dacht: “waarom kunnen ze die oude man niet vergeven? Hij is nu zo oud. Wat doet hij nog kwaad.” Dat zou ik denken als ik die arme oude man daar op televisie alleen zou zien liggen. En toch…toch is dat lastiger wanneer je het leed kent dat iemand heeft berokkend. Wanneer hij niet alleen een oude weerloze en nu levenloze man is. Maar ook een stukje van je geschiedenis. En geen opbeurend stuk.
Op de weg terug naar huis maakten mijn zusje en ik weer grapjes. Tranen in onze ogen van het lachen.
Maar nu alleen, ben ik toch wel heel erg verdrietig. Om een leven dat zo eindigt, maar ook om een leven dat zo geleefd is.
Ik wens iedereen die van hem gehouden heeft en zijn goede kanten heeft gekend veel sterkte toe. In het bijzonder aan mijn vader, die nu zijn enige vader kwijt is.
Ik ben het maar hoor, niet stressen.
I’ve spent over 25 years working in content strategy and digital transformation, which means I’ve seen enough technology hype cycles to be skeptical and enough genuine innovation to stay curious.
Want to talk shop? Do get in touch!
Het is lastig om zulke types in je familie te hebben, mijn vader was ook zo, nooit spijt en kei hard tegen iedereen. Het is lastig om zo iemand lief te hebben, het voelt raar en misplaatst. Ik kan me heel goed voorstellen wat je voelt, sterkte.
Ja “raar en misplaatst” naar beide kanten, als je begrijpt wat ik bedoel. Raar om het misplaatst te vinden en misplaatst om het niet raar te vinden…
wauw.. wat een mooi geschreven stuk Xav. Toen mijn opa overleed, vond ik het niet erg. Ik was eerlijk gezegd opgelucht. Hij had m’n oma zoveel aangedaan en beperkt in haar vrijheid. Jouw stuk doet me nogmaals realiseren dat ook hij inderdaad een verleden en verhaal heeft gehad.
Vind het knap dat je jezelf over een grens kan trekken dat je het “aardse” (alles wat hij gedaan heeft) kunt loslaten en kunt kijken in een “verticale lijn” van vergeving. Mooi!
Dank Amoorah. Ik weet nog goed dat ik toen mijn oma overleed erg verdrietig was. Natuurlijk omdat ik veel van mijn oma hield, maar ook omdat ze zo’n “klein” leven had gehad. Dat ze nooit echt aan hem had kunnen ontsnappen. Zelfs niet nadat ze uit elkaar waren. Ik gunde haar veel meer dan dat ze had gehad. Maar ja, dat kun je niet fixen voor oma’s en opa’s.
Kijk naar de recente film “All is fine”, met Robert de Niro, over de situatie dat werkelijkheid anders is dan het steeds gezegde “fine’
Heel mooi geschreven Xap en beeldend voor heel veel van ons denk ik.
Ik merk dat zo goed als de hele familie in een vreemd soort “Twilight zone” zit.
Het gevoel van verdriet leeft in de vorm van het verliezen van je vader (/opa), maar tegelijkertijd ook de struggle verdrietig te zijn om hem, door de pijn die hij veroorzaakt heeft.
Een hele moeilijke positie, vooral als het je vader betreft.
Ikzelf heb me vaak bevonden in de rol van Kofie Annan.
Precies zoals je zegt: ook hij heeft een verhaal, een verleden, een jeugd.
Maar ik betrap mezelf dat die schakel ditmaal niet als vanzelfsprekend gaat.
Een nieuw avontuur voor opa. Ik hoop van harte voor hem, dat deze minder kleerscheuren oplevert..
Lieve Xaviera,
Ik begrijp je helemaal en voel met je mee, mi gudu (mijn schat). Ik ben Sonnia, een nicht van je vader, de dochter van Opa’s oudste zus. Alleen zijn en achterblijven is moeilijk, maar het besef dat er veel mensen om je heen zijn die van je houden, sterkt de mens. Ik ervaar dit zelf, nu mijn ouders en mijn broers er niet meer zijn en als enige van ons gezin overgebleven ben. Opa, met al zijn kuren en moeilijke kanten heeft ons, toen mijn moeder onverwachts op heel jonge leeftijd stierf, niet in de steek gelaten, terwijl anderen dat wel hadden gedaan. Ergens, diep in zijn hart, was het een goed mens, lieverd. Wat hem ertoe gedreven heeft en zoveel verdriet heeft bezorgd aan zijn gezin, daar kunnen we naar blijven raden.
Oma en Opa zijn nu gaan rusten. Laten we proberen de goede herinneringen aan hen te blijven koesteren.
God’s troost en kracht toegewenst de komende tijd.
Ontvang een stevige omhelzing,
Sonnia
Dat heb je mooi beschreven, Xaviera.
Een traantje biggelde over mijn wangen. Van ontroering en van herkenning. Compliment!