Ik probeer me er met man en macht aan te onttrekken. Scroll met de snelheid van het licht voorbij de berichten erover op Facebook, negeer wat erover wordt gezegd op Twitter, klik niet op de links die nieuwsbrieven in mijn mailbox erover aanbieden: Keulen.
En ja, daar voel ik me een beetje schuldig over. Want ik vind het daadwerkelijk afgrijselijk wat er daar gebeurd is. Afgrijselijk. Ik vind het afgrijselijk als mens en ik vind het afgrijselijk omdat ik het (binnen een andere context) heb meegemaakt en bijzonder goed weet wat het betekent voor de rest van je leven vanaf dat ene moment.
En toch blijf ik ervan weg. Niet alleen omdat het woord verkrachting me letterlijk en fysiek misselijk maakt. Maar ook omdat wat ik voorbij zie gaan voelt alsof iemand met een hamer in mijn maag stompt.
Er moet natuurlijk zoveel mogelijk gesproken worden over seksueel geweld. Zolang – ook hier – 1 op de 5 vrouwen in haar leven te maken krijgt met seksueel geweld, is het een issue dat niet genoeg kan worden besproken. Want dat idee is afgrijselijk en afschuwelijk en onacceptabel.
En niet alleen dat, seksueel geweld is een langlopend en slepend maatschappelijk probleem. Vrouwen die het hebben meegemaakt lijden (in 16,5% van de gevallen nog na 15+ jaar na het incident) in veel gevallen aan Post traumatic stress disorder. Uit onderzoek blijkt zelfs dat verkrachting (god wat haat ik dat woord) binnen PTSD een aparte plek inneemt. Hoewel PTSD het gevolg kan zijn van oorlogstrauma, bij slachtoffers van een geweldsdelict of na elk ander trauma waarbij het slachtoffer zich met de dood bedreigd voelde, blijkt vooral bij verkrachting dat de gevolgen soms een leven lang kunnen blijven spelen.
De kosten hiervan voor de maatschappij, in geld én in gebroken mensen, zijn torenhoog. En het zijn onze dochters, moeders, zussen, vriendinnen, vrouwelijke collega’s en vage kennissen die hier een verhoogd risico op lopen.
Empathie is meer dan op z’n plek, als het om Keulen gaat. Maar empathie is niet wat ik zie. Wat ik zie is deels een onsmakelijk kapen van het onderwerp om anti-migranten retoriek te spuien. Door the usual suspects (je weet wel, die mensen die het voor elkaar krijgen om ná de oorlog fout te zijn), maar ook het andere deel staat me eerlijk gezegd niet aan. Dat is namelijk overwegend geen empathie, maar sympathie. Of eigenlijk: medelijden.
En weet je, aan medelijden heeft geen mens iets. Medelijden is een vehikel dat bedoeld is om jezelf te separeren van de ander. “Gossie, wat vervelend dat dat nou net Jou overkomt!” Wat bedoeld of onbedoeld toch een beetje impliceert dat het mij niet zou overkomen. Medelijden heb je met een ander. Met “de ander”. Wat hier nodig is, is helemaal geen medelijden. Wat hier nodig is, is empathie: medeleven.
Empathie doet namelijk iets heel anders. Het is het moment dat je je inleeft in de ander. In de belevingswereld van de ander. Dat je je realiseert wat het betekent om iets mee te maken. Hoe het zou zijn als JIJ het zou meemaken. Empathie maakt dat je in beweging wilt komen om te voorkomen dat het ooit nog iemand overkomt. Sympathie zorgt ervoor dat je kunt blijven doen alsof het een incident is dat nu eenmaal niet te voorkomen is.
Ik haat sympathie. Het is een goedkope emotie die ik voel voor domme mensen, die domme dingen doen, die misgaan en dan bij Tosh.0 als YouTube-filmpje terechtkomen. Empathie is dat moment dat ik me realiseer dat aan het feit dat 1 op de 5 vrouwen met seksueel geweld te maken krijgt in haar leven, een veel basaler probleem ten grondslag ligt dan 1 vieze man. Dat voor vrouwen de doodsoorzaak nummer 1 (naast de natuurlijke dood), de man is (hier, kun je toch ook even lachen). En vaak niet de vreemde man die uit de bosjes springt of op een plein rondhangt, maar de man die zij kent.
Empathie zorgt ervoor dat ik dat op basaal niveau wil veranderen. Sympathie maakt dat ik kan weglopen.
Het is onacceptabel, die 1 op de 5. Het is onacceptabel én abnormaal dat ik wanneer ik ‘s avonds de deur uitga, moet nadenken over welke schoenen en jas ik aantrek. Het is onacceptabel dat ik wanneer ik mét iemand uit ben, ik me anders kleed, dan wanneer ik weet dat ik eindje alleen moet lopen. Het is onacceptabel dat mannen me in mijn billen hebben geknepen, aan mijn borsten hebben gezeten, me vol in mijn kruis hebben gegrepen, naar me fluiten, roepen, me uitschelden omdat ik niet zoals zij willen reageer op hun ongevraagde en ongepaste aandacht. Het is extra onacceptabel dat als ik vertel hoe walgelijk ik dat vind, dat de meeste gesprekspartners maar een beetje meewarig kijken en reageren met iets wat meestal de boodschap heeft: niet zo overdrijven, zo erg is dat toch niet.
Ik vind van wel. Empathie zorgt dat je snapt waarom en hoe objectiverend en intimiderend dat is. Vind je dat overdreven? Well, fuck you, dat is het niet. Probeer eens een zakje empathie. Smaakt goed en zorgt voor een wereld waarin de grond niet zo vruchtbaar is voor seksueel geweld en intimidatie.
Oh en als we dan toch onsmakelijk doen: de voorvallen die ik mee heb gemaakt, waren voor zeker 70% met autochtone Nederlanders. Maakt het uit? Volgens mij niet. Maar gebruik vooral verkrachting voor je politieke agenda, dat doet recht aan slachtoffers en lost het probleem waarschijnlijk veel sneller op…of wacht..nee…totaal niet.
Ik haat het woord verkrachting. Maar als we het erover gaan hebben, kunnen we dat gesprek dan starten met empathie en de wil om iets te veranderen. Van schreeuwen werd nooit iemand beter.
Ik ben het maar hoor, niet stressen.
I’ve spent over 25 years working in content strategy and digital transformation, which means I’ve seen enough technology hype cycles to be skeptical and enough genuine innovation to stay curious.
Want to talk shop? Do get in touch!
Sterkte met je gesprekspartners! Misschien moet je beter selecteren.
vast.